شاهرخ‌نامه: منظومۀ حماسی یا تغزلی؟

شاهرخ‌نامه، منظومه‌ای حماسی‌-تاریخی از شاعر توانای قرن دهم هجری، میرزامحمد قاسمی گنابادی است. موضوع این مثنوی، شرح نبردها، سفرها و عدالت‌ورزی‌های شاهرخ تیموری از زمان برتخت‌نشستن تا مرگ اوست. در این نوشته ضمن معرفی اجمالی شاعر، ویژگی­های سبک شناسی شعر وی را با شیوۀ لایه ای ( در سه سطح زبانی، ادبی و فکری) تبیین کرده و به این نتیجه رسیده­ ایم که علاوه بر مضامین حماسی بسیاری از ابیات شاهرخ ­نامه متفاوت با فضای حماسی منظومه است؛ به همین روی این اثر منظومه ­ای رزمی_بزمی است که وجود بتان زیبارو در صحنه ­های نبرد و حتی آوردن ساقی نامه در انتهای هر موضوع، این ویژگی را برجسته ­تر ساخته است. قاسمی شیوه ­ای تازه در حماسه­ سرایی به وجود آورده­است. نگارندگان با بررسی دقیق ابیات و حوادث داستان­ ها به این مطلب رسیدند که شاهرخ­نامه ترکیبی از حماسه، تاریخ و غناست. بازی­ های واژگانی قاسمی نشان از تسلط او بر لغات و وزن شعر است. تصویر آفرینی­ های قاسمی مهارت وی بر فضا، خیال و معنا را نشان می­دهد و حد کمال آن کاربرد واژه ­ها، اصطلاحات و تصاویر تغزلی برای بیان ماجراهای حماسی است.